Non volare? La tua maglietta funzionerà

https://www.nrc.nl/nieuws/2024/08/12/niet-vliegen-jouw-shirt-doet-het-wel-2-a4862549

di suuz95

4 Comments

  1. Zelfs wie niet meer vliegt vanwege het klimaat trekt kleding aan die één keer of zelfs vaker in het vliegtuig heeft gezeten. Is het niet tijd voor vliegschaamte voor de kledingindustie?

    De Amerikaanse luchtvrachtanaliste Wenwen Zhang ziet sinds een paar maanden iets wat ze „nooit eerder zag”. Een ongekende vraag naar luchtvracht, veroorzaakt door Chinese kleding- en spullenverkopers Shein en Temu. De prijzen voor luchtvracht schieten erdoor omhoog. „Het gemiddelde tarief voor luchtvracht is afgelopen jaar met 20 procent gestegen. Kijk je alleen naar de route China-Europa, dan is het 34 procent.”

    Luchtvracht is handig om spullen snel te vervoeren, bijvoorbeeld medicijnen of eten dat anders bederft. Voor bedrijven die hun bezorgtijd zo kort mogelijk willen houden, zoals met ultrafastfashion, blijkt luchtvracht ook een uitkomst. Zakenblad Forbes onthulde in mei dat Shein en Temu net zoveel spullen per vliegtuig verschepen als het equivalent van 88 Boeing 777-vluchten. Per dag. Maar kleding vergaat niet en is prima te vervoeren met containerschepen.

    Niet alleen de Chinese ultrafastfashionmerken vliegen kleding de wereld over, de meeste grote modeketens die te vinden zijn in de grotere winkelstraten doen dat, in meer of mindere mate. Onderzoeker David Hachfeld van de Zwitserse ngo Public Eye verdiepte zich in Inditex, het moederbedrijf van Zara, Bershka, Pull & Bear, Massimo Dutti en nog meer bekende kledingketens. Officieel streeft Inditex naar „meer klimaatvriendelijke kleding” en nog een reeks andere groene doelen. Eén doel is in elk geval heilig voor Inditex: die van de korte keten. Inspelen op de laatste trends en als het nodig is kleding binnen een paar weken van ontwerp in de winkel krijgen.

    Inditex produceert in fabrieken in Spanje, Portugal en Turkije, dus een (onbekend) deel van de kleding gaat gewoon over de weg. Maar het bedrijf werkt ook met fabrieken in Azië. „Inditex vliegt volgens onze berekeningen ongeveer een derde van de kleding die wordt gemaakt in fabrieken in Bangladesh naar Spanje”, zegt Hachfeld. „Daar staat een enorm logistiek centrum op het terrein van een vliegveld. Wil Inditex de kleding vervolgens naar landen als Mexico, de VS of Japan sturen, dan doen ze dat volgens de gegevens die wij konden vinden bijna altijd met het vliegtuig. Zo is het mogelijk dat sommige kledingstukken zelfs twee keer in het vliegtuig hebben gezeten.”

    Komt er een vliegtuigsymbooltje op het label van truien en shirts?

    Korte ketens zorgen voor flexibiliteit, en dat voorkomt onduurzame overschotten van kleding, redeneert Inditex. Tegelijkertijd zijn de hoeveelheden die per vliegtuig worden vervoerd duizelingwekkend groot. Een medewerker van Inditex zegt in een documentaire van een lokale tv-zender dat op het Spaanse Zaragoza-vliegveld wekelijks rond de 32 luchtvrachtvluchten worden afgehandeld voor Inditex, met ongeveer 100 ton kleding aan boord. Is dat echt nodig?

    Buiten Inditex zijn er nog tal van voorbeelden te noemen. Follow the Money achterhaalde eerder deze zomer dat zelfs ‘duurzame voorloper’ Patagonia ongeveer 5 procent van zijn kleding per vliegtuig verzendt.

    Ook andere modemerken zijn er niet vies van. Public Eye noemde eerder Fast Retailing (bekend van Uniqlo), yogamerk Lululemon en Victoria’s Secret als grootverbruikers van luchtvracht.

    4,5 dollar per kilo

    De prijs van luchtvracht ligt ongeveer vijf keer hoger dan zeevracht, aldus analiste Zhang. Ze noemt het voorbeeld van een kilo luchtvracht van Hongkong naar Nederland, dat kost 4,5 dollar per kilo. Zulke prijzen schrikken modemerken dus niet af.

    Een andere prijs is er ook, namelijk die de planeet moet betalen. Hoeveel schadelijker is luchtvracht in vergelijking met zeevracht? Voor het antwoord op die vraag verwijst Public Eye naar een studie van het Hamburgse milieuadviesbureau Systain, dat een berekening maakte van de CO2-voetafdruk van één specifiek shirt met lange mouwen. De broeikasgassen die werden uitgestoten bij het transport van dat shirt waren in dat scenario veertien keer hoger als het door de lucht werd vervoerd, dan als het grotendeels over zee werd verscheept.

    Nederlanders kopen rond de vijftig nieuwe kledingstukken per jaar. Dat zijn jaarlijks vele honderden miljoenen kledingstukken in totaal. De almaar groeiende mode-industrie is naar schatting verantwoordelijk voor 10 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.

    Daarbij zit veruit de grootste vervuiling niet in het transport, maar in het productieproces. Zoals het telen en verven van katoen. Vergeet ook niet dat kleding grotendeels uit plastic bestaat (herkenbaar op het label aan termen als polyester, nylon of elastaan). Plastic wordt gemaakt uit aardolie.

    Transport krijgt daarom weinig aandacht als het gaat om vervuiling in de kledingindustrie, zegt Hachfeld. „Er wordt gedacht: transport is maar een paar procent van de uitstoot. Maar dat percentage loopt op als je kleding via de lucht vervoert.” Hij pleit voor wetgeving. „De vraag is: gaan we dit aanpakken, of laten we alles simpelweg aan de markt over?”

    Lokaal kopen

    Hoe zouden beleidsmakers luchtvracht minder aantrekkelijk kunnen maken? Met een belasting? „Op dit moment is er in de meeste landen geen specifieke belasting voor dat iets met een vliegtuig komt, in plaats van met een schip”, zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft. Hij wijst erop dat beleidsmakers al decennia erg terughoudend zijn met belastingen invoeren op luchtvaart, bijvoorbeeld omdat het zo’n mondiale markt is. „Vanuit een vliegtuig bezien ben je Nederland na twintig minuten alweer voorbij.”

    Toch, zegt hij, kun je „qua milieu heel duidelijk vraagtekens zetten bij wat hier gebeurt”. „Moeten we nou per se een jurkje zo snel willen overvliegen uit een fabriek in China? Kan dat niet nog heel even wachten, of ergens lokaal worden gekocht?”

    Bij Shein en Temu speelt ook nog mee dat goederen onder de 150 euro helemaal belastingvrij mogen worden ingevoerd. Niet toevallig werkt de Europese Commissie volgens de Financial Times aan een plan om die vrijstelling te schrappen. De Europese Unie is overrompeld door de immense hoeveelheden goederen: vorig jaar werden 2,3 miljard spullen en kleren onder de belastingvrije grens van 150 euro ingevoerd.

    Naast het duurder maken van luchtvracht kun je ook denken aan transparantie, zegt Hachfeld. „Dan moet worden prijsgegeven hoe een product op de markt is gekomen en of het op een vervuilende manier is getransporteerd.”

    Dus: komt in de toekomst, naast het wasvoorschrift en de kledingmaat, ook een vliegtuigsymbooltje op het label van onze truien en shirts? Voor een beetje meer vliegschaamte binnen de mode-industrie zou het kunnen helpen.

  2. waterijsjes on

    Maar er gaan vast veel meer shirts als mensen in een vliegtuig, dat de efficiëntie moet men ook even meerekenen. Voor shirts hoeft een vliegtuig niet zo vaak op en neer.

  3. 41942319 on

    Ik denk niet dat mensen die bij Temu of Shein bestellen het een ene moer uitmaakt of het spul met het vliegtuig of met de boot komt, als ze maar het shirtje voor €2 kunnen hebben dat volgende maand weer kapot in de vuilnisbak ligt. En shoppen bij winkels als Zara doe je over het algemeen ook niet omdat het zo goed is voor het milieu.

    Maar feit is wel dat de kledingindustrie zo ontransparant is als het maar zijn kan. Er zijn wel een paar keurmerken voor bijvoorbeeld biologisch katoen maar daar wordt waarschijnlijk alsnog flink mee gesjoemeld. Voor de rest staat er op het label waar het kledingstuk geproduceerd is, meestal een of ander Zuid-Oost-Aziatisch land, en daar moet je het maar mee doen. En dat weet je ook pas als je het stuk in handen hebt want ik heb het nog nooit op een webshop erbij zien staan (of ik moet het altijd over het hoofd gezien hebben). Maar of het materiaal een beetje duurzaam geproduceerd is, de werknemers onder goede omstandigheden werken, inderdaad de uitstoot tijdens het proces, dat is een grote black box. En zelfs bedrijven die proberen garanties af te geven over dit soort dingen blijken toch continu achter de feiten aan te lopen

  4. yellowlotusx on

    Zolang merken zoals Nike en supreme enzo nog steeds aan kinderarbeid doen, maak ik me niet zo druk om vliegen.

    Maar ik koop mn shit gewoon in Nederland.

Leave A Reply