«La strada neoliberista era l’unica possibile? L’unica cosa che sappiamo è che le altre opzioni non sono mai state provate’

Een aantal passages uit het interview:

>***In het debat over de nood aan hervormingen en besparingen valt vaak de vergelijking met het tijdperk van Jean-Luc Dehaene, maar nooit met dat van zijn CVP-voorganger Wilfried Martens. Ten onrechte, vindt de jonge historicus Brecht Rogissart. ‘Martens heeft de neoliberale besparingslogica in België binnengebracht.***

>*“Sinds de jaren 80 zitten we in een cyclus van meer of minder besparen. Nu ziet het ernaar uit dat we weer naar forse besparingen gaan. De loonmatiging houdt al veertig jaar stand, maar de jaren van grote groei komen maar niet terug. De productiviteit blijft dalen, en dus blijft ook die besparingsdrang sluimeren en opflakkeren.*

>*Ze [de CVP] heeft de zuil gevraagd om haar macht af te staan, om dan een beleid door te duwen dat ingaat tegen de belangen van de zuil. Het resultaat is dat mensen in de zuil zich afkeren van ‘hun’ partij en dat de zuil desintegreert. Het tijdperk-Martens was een brandversneller voor de ontzuiling in Vlaanderen. En op de ruïnes daarvan zijn nieuwe partijen groot geworden: N-VA en Vlaams Belang.”*

>***Moet de N-VA als nieuwe dominante speler niet op zoek naar de consensus?***

>*“Je mag de N-VA niet zomaar de nieuwe CVP noemen. De partij profileert zich als ontzuild, zelfs antiverzuild. In Vlaanderen bouwt ze ijverig mee aan een overheidsapparaat, maar dat moet dienen om zo veel mogelijk macht weg te halen bij de zuilen.”*

>*“Het ressentiment bij de bevolking is tegelijk groter geworden. Veel mensen vinden dat ze na veertig jaar wel genoeg offers gebracht hebben. Juist op die onvrede gedijen partijen als N-VA en VB. Omdat ze een nieuw element aanbrengen: welvaartschauvinisme, het idee dat we genereus mogen zijn, maar enkel voor wie lid is van ‘onze’ gemeenschap. Vreemdelingen, Walen of zogenaamde profiteurs horen er niet meer bij. Waarom is N-VA zoveel populairder dan Open Vld? Ze pleiten allebei voor harde ingrepen, maar N-VA voegt daaraan toe: maar u, hardwerkende Vlaming, gaat dat niet voelen.”*

>***Het punt is: is er een alternatief ?***

>*“Ik wil daar als historicus op antwoorden. In de jaren 70 is de crisis heel acuut: het systeem is vastgelopen. Er moet iets veranderen en een oplossing ligt niet voor de hand. Maar was de neoliberale weg de enig mogelijke? Het enige wat we daarover weten, is dat de andere mogelijkheden nooit geprobeerd zijn.”*
***Ook voor links is het van belang dat de financiering van pensioenen en sociaal beleid houdbaar blijft****.*
*De verantwoordelijkheid voor die houdbaarheid wordt wel nogal eenzijdig bij de sociale zekerheid zelf gelegd. Sinds de jaren 80 is de vermogensongelijkheid wereldwijd fors toegenomen. Daar zat een beleidslogica achter: om de economie uit het slop te halen moesten bedrijven en ondernemers zo weinig mogelijk belast worden. Dan zou de groei wel terugkomen en de welvaartsstaat weer betaalbaar worden. Maar de groei is niet teruggekomen, en de ongelijkheid blijft maar groeien. Het is niet aan mij om politici de les te spellen, maar het idee dat er geen alternatief is, mag wel in vraag gesteld worden.”*

Het is een centraal punt van het neoliberalisme: het idee dat de geschiedenis ten einde is. Dat niks nog “anders” kan, er enkel nog kapitalisme is.

Een logica die mensen die al het geld bij zich willen, goed uitkomt, indien men die gelooft.

De machtigen der aarde zeggen “het kan niet anders”. Komt hen goed uit…

Niet anders dan “Droit divin”, het oude geloof dat koningen door God aangesteld zijn. Dus ja… kan niet anders hé. God heeft het gezegd.

Wie dwingt het idee op, dat het niet anders kan? Zij die denken er voordeel uit te halen.

Zegt wel iets over een mens, dat ze er geen graten in zien anderen te onderwerpen, om zo zichzelf rijkdom toe te eigenen.

Het kan niet alleen anders, het gros van de geschiedenis is het anders geweest.

In Amerika zie je af en toe hoe antropologie en geschiedenis altijd aangevallen worden als “nutteloze vakken”, terwijl dat net de vakken zijn die de geschiedenis uitpluizen. Waar je leert dat ruilhandel feitelijk zo goed als nooit bestaan heeft. Terwijl dat net 1 van de grote punten van neoliberalisme is: “Dit is het beste systeem ooit” en dat is niet zo. De voorbeelden van het verleden die aangebracht worden, zijn gewoon verzonnen.

Maar als je dan 10+ jaar studie moet gaan doen in een vakgebied waar inkomen onzeker is… ja dan is niemand bereid hun leven op te geven en dat te onderzoeken. En dan hebben we nog de gewone problemen van ons leven…

In een land met 54% loonbeslag en de helft vd werkende bevolking in dienst vd overheid en toch dagelijks zagen over neoliberalisme. Wie zijn ze? Wat drijft hen?